Koolhydraatarm of glutenvrij brood: wat is het precies?

In Nederland eet men grote hoeveelheden brood: bij het ontbijt, bij de lunch, als hapje tussendoor en soms zelfs bij het avondeten. Maar wat nou als je glutenintolerant bent, of als je een koolhydraatarm dieet volgt? Dan moet je misschien je dagelijkse boterhammen links laten liggen. Gelukkig zijn er broden op de markt met een andere samenstelling dan conventioneel brood. Broden, die zijn verlaagd in koolhydraten of geen gluten bevatten, zijn inmiddels een grote trend en zelfs verkrijgbaar bij de meeste bakkers. Maar wat is het nou precies?

Glutenvrij brood

Gluten zijn eiwitten die voorkomen in sommige tarwesoorten, spelt, rogge, kamut en gerst. Aangezien brood een graanproduct is, zitten er dus gluten in bijna alle soorten brood. Gluten spelen daarnaast ook een belangrijke rol in de structuur van brood. Door gluten is brood steviger en luchtiger. Glutenvrij brood is daarom, in veel gevallen, minder luchtig en heeft een andere structuur.

Echter zijn er ook granen die van nature glutenvrij zijn. Dit zijn granen als sorghum, boekweit, quinoa, rijst, teff, mais, haver, gierst of tapioca. Daarnaast kunnen gluten worden verwijderd uit sommige granensoorten of ingrediënten die uit granen zijn gemaakt. Een voorbeeld hiervan is tarwezetmeel, dat door de bewerking in grote mate van gluten is vrijgemaakt. De ingrediënten van glutenvrij brood mogen uiteraard niet met ingrediënten zijn besmet die gluten bevatten. Haver, van nature glutenvrij, is bijvoorbeeld vaak besmet met tarwe.

Om glutenvrij brood te maken, word glutenvrij meel gecombineerd met extra ingrediënten, om voor de luchtige structuur van normaal brood te zorgen. Zo bevat glutenvrij brood soms meer calorieën, suiker en zout. Ook is er soms minder jodium aanwezig in het brood. Daarom is glutenvrij brood in veel gevallen minder gezond dan normaal brood.

Koolhydraatarm brood

Waar glutenvrij brood geen gluten bevat, is koolhydraatarm brood is niet koolhydraatvrij: er zullen altijd koolhydraten inzitten. Brood mag, volgens de warenwet, brood met een verlaagd koolhydraatgehalte worden genoemd wanneer het minimaal 30% minder koolhydraten bevat dan vergelijkbaar brood. Normaal brood bevat ongeveer 40 tot 50 gram koolhydraten per 100 gram brood. Dit betekent dat er in koolhydraatarm brood ongeveer 28 tot 35 gram koolhydraten per 100 gram brood mag zitten. Natuurlijk zijn er ook broden met een lager koolhydratengehalte. Check dus altijd de voedingswaardetabel of vraag ernaar bij de bakker.

Koolhydraatarm brood wordt vaak deels met tarwemeel gemaakt, dat ook de basis is van gewoon brood. Een deel van het tarwemeel wordt vervangen door ander meel dat minder koolhydraten bevat, zoals sojameel of bonenmeel. Vaak worden ook bronnen van gezonde vetten en vezels toegevoegd aan het brood, zoals lijnzaad en zonnebloempitten. Hierdoor levert koolhydraatarm brood vaak dezelfde energie als normaal brood, en heb je langer een verzadigd gevoel.